Koma ve Klarnette Uygulaması
Klarnet çalmaya yeni başlayan ya da bir süredir çalan ama çaldığı şarkılarda bir eksiklik olduğunu hisseden arkadaşların en çok söylediği sözler ‘’hocam çalıyorum ama ses flüt gibi çıkıyor’’ ya da ‘’hocam aynı şarkıyı çalıyoruz ama sizinki gibi olmuyor’’ gibi sözlerdir. Bu öğrencinin bir anlamda klarnet eğitimindeki belli bir sınırı geçip çaldığından tatmin olmama durumudur ve iyi bir durumdur çünkü kişinin gelişip artık daha detaya inmeyi istediğini çaldığı eserleri sadece dümdüz çalmayı değil klarnette kullanılan bazı tekniklerle süslemek istediğini gösterir.
Klarnet icrasında diğer enstrumanlarda da kullanılan pek çok teknik mevcuttur. Bunlardan bazıları çarpma yapmak, dil vurmak, tril, glisendo ve komalı üflemektir.
Sokak ağzıyla ‘’nağmeli çalmak’’ diye tabir edilen şekilde çalmayı sağlayan ve bazı makamların dizisinde bulunan komalı sesleri üflemektir.
Türk Müziği icrası öğrenirken sıklıkla şöyle bir tanım duyarsınız ‘’ Türk Müziği usta-çırak ilişkisiyle öğrenilir’’
Bunun sebebi Türk Müziği nazariyat kitaplarında yazılı olan kuralların ya da bazı eserlerin donanımında bulunan değiştirici işaretlerin bazen bize tam olarak nasıl çalacağımızı anlatamayabiliyor olması bu seslerin duyum yoluyla öğrenmenin daha doğru olması. Gelekten gelen bazı çalım tavırları mesela notada gösterilen komalı bir bemol notanın eserin bir bölümünde daha dik (tiz) basılırken bir bölümünde daha pest basılması gibi durumlar bunun örnekleridir. Yıllar yılı ustadan çırağa,öğreticiden öğrenciye geçen, duyularak, çaldığı tekrar edilerek günümüze kadar aktarılan bu öğrenme ve icra tarzına ‘’usta çırak ilişkisi’’ denir.
Batı müziği ses sistemi olan ‘’tampere sistem’’de bir tam aralık iki eşit parçaya bölünürken Türk Müziği ses sisteminde dokuz parçaya bölünür ve bu parçalardan her birine ‘’koma’’ adı verilir. Bu sayfadaki Sol Klarnette Koma ve uygulaması videosunda da görüleceği gibi Sol klarnette komalı çalmak istediğimizde alt dudağımızın kamışa yaptığı baskıyı azaltmamız yani çenemizi gevşetmemiz gerekir. Bu uygulamaları doğru yapabilmek için öncesinde Uşşak, Hüzzam, Hüseyni gibi makamlardaki eserleri çok dinleyip komalı seslerin kulağımızda yer etmesini sağlamak, komalı üflemeyi öğrenmemizi çok daha kolaylaştıracaktır.
Kanun, Tanbur gibi enstrumanlarda bu komalı seslerin perdeleri bulunmakta fakat klarnet, keman, ud gibi enstrumanlarda bulunmamaktadır bu yüzde doğru sesi bastığımızdan emin olmak için mutlaka bir hocayla çalışmanız iyi olacaktır.
