KLARNET HAKKINDA GENEL BİLGİLER
KLARNET HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Saygın Akbudak
Coğrafyamızda kullanılmaya başlanması Osmanlı’nın son zamanlarına dayanan klarnet, başta Şükrü Tunar, Mustafa Kandıralı gibi büyük besteci ve icracılar sayesinde Türk Müziğinde sağlam bir yer edinmiş, sonraki dönemlerde de Selim Sesler, Hüsnü Şenlendirici, Bülent Altınbaş, Göksun Çavdar, Tolga Akşit, Şükrü Kabacı, Serkan Çağrı,Naci Göçmen, Somalı Mustafa, Ödemişli Mehmet, İsmail Bergamalı, Alaattin Gözetlik ve daha sayabileceğimiz çok önemli icracılar sayesinde hem Geleneksel Türk Müziğinin hem de güncel popüler müzik dallarının en önemli solist enstrumanlarından biri olmuştur.
Özellikle Hüsnü Şenlendirici’nin Türkiye’nin önemli müzisylenleriyle bir araya gelerek Laço Tayfa adıyla yaptığı albümler klarnetin sınırlarını zorlayarak hem klarnet icrası hem de kompozisyonlar açısından çıtayı Türkiye’deki müzisyenler için çok yüksek bir seviyeye koymuş, bu durum hem pek çok müzisyenin ufkunu açmış hem de klarnetçileri çok daha iyi çalmaya zorlamıştır.
Günümüzde klarnet, Klasik orkestralardan Caz orkestralarına, Pop orkestralarından Klezmer müziğine, Geleneksel Türk Halk ve Türk Sanat Müziğinden Balkan müziklerine kadar çok geniş bir müzik yelpazesinde kullanılmaktadır.
Klarnet çalmaya yeni başlayan, klarnet öğrenmek isteyen arkadaşların öncelikli olarak kafalarına takılan sorulardan bir tanesi hangi klarneti çalması gerektiğidir. Sol Klarnet ya da Si bemol Klarnet çeşitlerini etraftan duyup hangisini almaları gerektiğini öğrenmeye çalışırlar.
Klarnet ailesinin;
– Sol Klarnet
– La Klarnet
– Si Bemol Klarnet
– Mi Bemol Klarnet
– Bas Klarnet
gibi üyeleri bulunur.
Profesyonel klarnetçilerin genellikle dayanıklı ve sert olan abanoz,granadil,gül gibi ağaçlardan yapılan klarnetleri tercih etmesinin yanında artık günümüzde özellikle Türkiye’de pek çok farklı malzemeden klarnet üretilmektedir. Sadece ağaç değil metal, ebonit, kauçuk, karbon, fiber ve taş gibi malzemelerden de üretilmektedir
Klarnetler de tüm üflemeli enstrumanlarda olduğu gibi enstrumanın üzerindeki ‘’do’’ notasına üflendiğinde piyanoda hangi ses denk geldiğiyle adlandırılır.
Sol Klarnet, kendi üzerindeki ‘’do’’ perdesine basılıp üflendiğinde piyanoda ‘’sol’’ notasına denk geldiği için ‘’Sol Klarnet’’ olarak adlandırılır.
Aynı şekilde Si bemol Klarnetin ‘’do’’ perdesine basılıp üflendiğinde piyanoda ‘’si bemol’’ notasına denk geldiği için ‘’Si Bemol’’ Klarnet olarak adalandırılır.
Sol klarnet, Türk Müziği enstrumanlarının akort sistemine denk düşmesi ve tınısı sebebiyle ülkemizde çok daha fazla tercih edilmektedir ama tabii ki yalnızca sol klarnet ile Türk Müziği icra edilir gibi bir durum söz konusu değildir Göksun Çavdar bunun en güzel örneğidir. Si bemol Klarnetle hem alaturka müziği hem batı müziğini muazzam bir şekilde icra etmektedir.
Sadece bir enstruman öğrenmek için değil hangi konuyla ilgili bilgi sahibi olmak istersek isteyelim mutlaka geçmişini, tarihini de öğrenmek alt yapımızın daha sağlam olmasını sağlar.
Günümüzde klarnet çalmaya heveslenen, klarnet kursuna başlayan hatta bir süredir çalan arkadaşların çoğu maalesef Şükrü Tunar’dan Mustafa Kandıralı’dan Selim Sesler’den habersiz. Bu ustaların çalım tarzlarını hiç bilmiyorlar yaptıkları besteleri hiç dinlememiş, hiç çalmaya çalışmamış oluyorlar. Benim nazarımda bu çok büyük bir eksikliktir.
Bu tarzları halen icra eden İsmail Bergamalı, Şükrü Kabacı, Tolga Akşit gibi Geleneksel Türk Müziği tavrı icracısı hocaları takip edip mutlaka birşeyler öğrenmek gerekir.